museologist: No one ever failed a museum

Δευτέρα, Νοεμβρίου 05, 2007

No one ever failed a museum

"Frank Oppenheimer often said: 'No one ever failed a museum'. He meant that the visitor can not 'fail' a museum in the sense of failing an exam. In an informal setting there are no tests and no conditions for participation. A museum can, and often does, fail its audiences - it is the visitor who can not fail"

James Bradburne, 'The Poverty of Nations. Should Museums Create Identity?', in Heritage and Museums: Shaping National Identity, edited by J.M.Fladmark, pp. 379-393, p. 391

4 Comments:

At Πέμπτη, Νοεμβρίου 08, 2007 12:21:00 π.μ., Blogger πετρούλα said...

Σε μεγάλο βαθμό συμβαίνει με όλα τα πράγματα αυτό που λες. Παρακολουθούμε κάτι χωρίς να χρειάζεται να αποδείξουμε ότι είμαστε ικανοί να το κατανοήσουμε αλλά παρόλα αυτά έχουμε απαιτήσεις από αυτό που παρακολουθούμε. Νομίζω μια καλή παρομοίωση είναι η τηλεόραση.

 
At Πέμπτη, Νοεμβρίου 22, 2007 4:31:00 μ.μ., Blogger Anti Museum said...

Το απόσπασμα αυτό χρήζει μεγάλης συζήτησης και ερμηνείας. Συμφωνούμε ότι ένα μουσείο δε μπορεί να είναι χώρος αποκλεισμού και ότι πρέπει να δημιουργεί ένα άνετο και οικείο περιβάλλον, το οποίο θα ενθαρρύνει τη μάθηση και την ψυχαγωγία (μαζί με πολλούς άλλους επιμέρους στόχους). Συμφωνούμε ότι όταν οι παραπάνω προϋποθέσεις δεν ισχύουν, το κοινό απογοητεύεται από το μουσείο και ότι αυτό αποτελεί ευθύνη του μουσείου.
Ξεχνάμε όμως δύο σημαντικές παραμέτρους. Το μουσείο, πέρα από φορέας πολιτισμού, είναι και φορέας πολιτικής, μια και θεσμοποιεί και κατακυρώνει το αναγκαίο συμβολικό κεφάλαιο. Επίσης, το υλικό αποτέλεσμα της μουσειολογίας είναι (κατά την ταπεινή μου γνώμη) ένα είδος αυστηρής και δομημένης δημιουργικής έκφρασης.
Έχοντας κάνει κανείς tick στα κουτάκια του politically correct μοντέλου μουσείου (στο μέτρο που ο καθένας μας μπορεί) και με πλήρη συνείδηση του ηθικού χρέους που όλοι νιώθουμε, δεν είναι πάντα βέβαιο ότι δε θα απογοητεύσει το κοινό. Η απογοήτευση του κοινού δεν οφείλεται μόνο στα μέσα που χρησιμοποιεί κανείς για να μεταδώσει το μήνυμα, αλλά συχνά και στο ίδιο το στοχευμένο μήνυμα. Σε αυτή την περίπτωση, το κοινό είναι αυτό που αναπαράγει στερεότυπα και ο εκάστοτε μουσειολόγος βρίσκεται στη δυσμενή θέση να πρέπει να τα αναπαράξει και εκθεσιακά.
Είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον το γεγονός ότι το απόσπασμα αυτό βρίσκεται σε ένα βιβλίο με θέμα τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας, γιατί έτσι δημιουργείται ένας ακόμη μεγαλύτερος φαύλος κύκλος. Σε ποιο στάδιο της διαδικασίας της δημιουργίας εθνικής ταυτότητας παρεμβαίνει το μουσείο; Φοβάμαι ότι το κοινό είναι ήδη εμποτισμένο από τις διδαχές του εκπαιδευτικού συστήματος και από την περιρρέουσα πολιτική των Μ.Μ.Ε., που το μουσείο έρχεται απλά να αναπαράξει αυτό το μοντέλο.
Θα με ενδιέφερε πολύ να διαβάσω το άρθρο που περιέχει το απόσπασμα που παρατίθεται και όταν το καταφέρω ελπίζω ότι θα έχω πιο τεκμηριωμένη άποψη. Μέχρι τότε, παρακαλώ συγχωρείστε τη φλυαρία μου.

 
At Πέμπτη, Νοεμβρίου 22, 2007 4:32:00 μ.μ., Blogger Anti Museum said...

Το απόσπασμα αυτό χρήζει μεγάλης συζήτησης και ερμηνείας. Συμφωνούμε ότι ένα μουσείο δε μπορεί να είναι χώρος αποκλεισμού και ότι πρέπει να δημιουργεί ένα άνετο και οικείο περιβάλλον, το οποίο θα ενθαρρύνει τη μάθηση και την ψυχαγωγία (μαζί με πολλούς άλλους επιμέρους στόχους). Συμφωνούμε ότι όταν οι παραπάνω προϋποθέσεις δεν ισχύουν, το κοινό απογοητεύεται από το μουσείο και ότι αυτό αποτελεί ευθύνη του μουσείου.
Ξεχνάμε όμως δύο σημαντικές παραμέτρους. Το μουσείο, πέρα από φορέας πολιτισμού, είναι και φορέας πολιτικής, μια και θεσμοποιεί και κατακυρώνει το αναγκαίο συμβολικό κεφάλαιο. Επίσης, το υλικό αποτέλεσμα της μουσειολογίας είναι (κατά την ταπεινή μου γνώμη) ένα είδος αυστηρής και δομημένης δημιουργικής έκφρασης.
Έχοντας κάνει κανείς tick στα κουτάκια του politically correct μοντέλου μουσείου (στο μέτρο που ο καθένας μας μπορεί) και με πλήρη συνείδηση του ηθικού χρέους που όλοι νιώθουμε, δεν είναι πάντα βέβαιο ότι δε θα απογοητεύσει το κοινό. Η απογοήτευση του κοινού δεν οφείλεται μόνο στα μέσα που χρησιμοποιεί κανείς για να μεταδώσει το μήνυμα, αλλά συχνά και στο ίδιο το στοχευμένο μήνυμα. Σε αυτή την περίπτωση, το κοινό είναι αυτό που αναπαράγει στερεότυπα και ο εκάστοτε μουσειολόγος βρίσκεται στη δυσμενή θέση να πρέπει να τα αναπαράξει και εκθεσιακά.
Είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον το γεγονός ότι το απόσπασμα αυτό βρίσκεται σε ένα βιβλίο με θέμα τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας, γιατί έτσι δημιουργείται ένας ακόμη μεγαλύτερος φαύλος κύκλος. Σε ποιο στάδιο της διαδικασίας της δημιουργίας εθνικής ταυτότητας παρεμβαίνει το μουσείο; Φοβάμαι ότι το κοινό είναι ήδη εμποτισμένο από τις διδαχές του εκπαιδευτικού συστήματος και από την περιρρέουσα πολιτική των Μ.Μ.Ε., που το μουσείο έρχεται απλά να αναπαράξει αυτό το μοντέλο.
Θα με ενδιέφερε πολύ να διαβάσω το άρθρο που περιέχει το απόσπασμα που παρατίθεται και όταν το καταφέρω ελπίζω ότι θα έχω πιο τεκμηριωμένη άποψη. Μέχρι τότε, παρακαλώ συγχωρείστε τη φλυαρία μου.

 
At Παρασκευή, Νοεμβρίου 23, 2007 9:06:00 μ.μ., Blogger museologist said...

Πετρούλα, ναι, αν το κοινό δεν έχει απαιτήσεις από το μουσείο, τότε την πατήσαμε...

Βέβαια, υπάρχουν απαιτήσεις και απαιτήσεις και η ιστορία της έκθεσης για το 'Enola gay' (το βομβαρδιστικό που έριξε τη βόμβα στη Χιροσίμα) στο Smithsonian, Washington, είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, όπου οι απαιτήσεις συγκεκριμένων ομάδων κοινού για την ιστορία που η έκθεση έπρεπε να πει ανάγκασαν το μουσείο να αποσύρει την αρχική ιδέα πίσω από την έκθεση και ουσιαστικά να στήσει μια έκθεση που ενίσχυε την 'αναπαραγωγή και επικύρωση στερεοτύπων', όπως λέει ο/η annafriend. Δείτε εδώ για το χρονικό: http://www.afa.org/media/enolagay/chrono.asp

Annafriend, συμφωνώ με τα σχόλιά σου. Στην Αγγλία πολλά μουσεία αποφασίζουν το εκθεσιακό τους πρόγραμμα με βάση θέματα και οπτικές που θα τους εξασφαλίσουν κρατική χρηματοδότηση, την υποστήριξη των χορηγών και αριθμούς επισκεπτών. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι αναπαράγουν πάντα στερεότυπα, αλλά σε μεγάλο βαθμό εναρμονίζονται με την εκάστοτε κυβερνητική ατζέντα (π.χ. τα τελευταία 10 χρόνια επί Εργατικών, η ατζέντα είναι social inclusion, education, access).

Όσο για το φαύλο κύκλο μεταξύ εθνικής ταυτότητας-μουσείων-ΜΜΕ-εκπαίδευσης, δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο (αγγλιστί, I couldn't agree more). Μύλος.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home