museologist: Μονότονα μουσειολογικά

Πέμπτη, Οκτωβρίου 25, 2007

Μονότονα μουσειολογικά

Τον τελευταίο καιρό αναρωτιέμαι αν ο γιαλός της μουσειολογίας είναι στραβός ή στραβά αρμενίζουμε. Υπάρχει πολύ αναμάσημα ιδεών, διαβάζω καινούρια βιβλία και είναι σαν να τα έχω ήδη διαβάσει, πηγαίνω σε νέες εκθέσεις και βλέπω παλιές ιδέες, υπάρχει πολύ κριτική για το τι συμβαίνει στα μουσεία, αλλά λίγες ουσιαστικές προτάσεις για νέες κατευθύνσεις.

Μιλούσα με φίλη και συνάδελφο πριν από λίγες μέρες για συναφή θέματα και συμφωνούσαμε και οι δύο ότι κάπου έχει κολλήσει το όχημα. Το ερώτημα που τίθεται είναι πού θέλουμε να πάμε τα μουσεία και τη μουσειολογία; Τι μουσεία ονειρευόμαστε για το μέλλον; Οι περισσότεροι στο χώρο απαντούμε λίγο πολύ τα ίδια πράγματα: έμφαση στη χρήση των συλλογών από τον επισκέπτη, ο μουσειολόγος ως facilitator μουσειακών εμπειριών παρά ως πομπός αυθεντιακής γνώσης, θεματικές και διαθεματικές εκθέσεις παρά ξερή τυπολογία αντικειμένων, το μουσείο να γίνει μέρος της καθημερινότητας του κατοίκου, στοχευμένη χρήση νέων τεχνολογιών ώστε να υποστηρίζουν τη μουσειακή εμπειρία και όχι να την αλλοιώνουν, ενθάρρυνση της συμμετοχής επισκεπτών και κοινού σε διάφορα στάδια της μουσειακής εργασίας, περισσότερες προσωρινές εκθέσεις και πιο συχνή ανανέωση μόνιμων εκθέσεων...

Θα πει κανείς, όλα αυτά (και άλλα) είναι ήδη αρκετά για τον τωρινό και μελλοντικό ντορβά της μουσειολογίας και των μουσείων. Αυτό όμως που είναι ανησυχητικό είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετές διαφορετικές φωνές. Αν όλοι συμφωνούμε σε όλα, κάτι λάθος έχουμε κάνει. Κινούμαστε σε έναν κύκλο ανακύκλωσης ιδεών, προσπαθώντας να αποδείξουμε ότι είμαστε politically correct κάνοντας 'tick' τα κουτάκια του παραπάνω μοντέλου μουσείου. Έτσι όμως, η μουσειολογία θα "πάει μπροστά" μετά κόπων και βασάνων και με αργούς, πολύ αργούς ρυθμούς. ΄

Υποθέτω ότι μια απάντηση είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα, από περισσότερους ανθρώπους και ομάδες ερευνητών, και από περισσότερα και διαφορετικά backgrounds. Ένα καθαρά διεπιστημονικό αντικείμενο όπως η μουσειολογία μπορεί να αναπτυχθεί εφόσον παραμείνει διεπιστημονικό και κινούμενο. Είναι αυτή η ποικιλομορφία και ανταλλαγή ιδεών που το κάνει ξεχωριστό. Αν καταλήξουμε όλοι να λέμε τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο, τότε στην καλύτερη περίπτωση θα παραμείνει στάσιμο. Στη χειρότερη, θα αφομειωθεί από πιο παραδοσιακές και μακροβιότερες επιστήμες.

6 Comments:

At Πέμπτη, Οκτωβρίου 25, 2007 6:04:00 μ.μ., Blogger πετρούλα said...

είναι πράγματι λυπηρό γιατί το μουσείο από μόνο του μπορεί να είναι μια περιήγηση στη γνώση, μια επίσκεψη στη χώρα του φανταστικού. Στην Ελλάδα τουλάχιστον αν και γίνονται κάποιες φιλότιμες προσπάθειες αυτές δε νομίζω ότι είναι αρκετές για να πείσουν ένα παραδοσιακό κοινό το οποίο πιστεύει ότι το μουσείο το επισκέπτονται μόνο τουρίστες.

 
At Πέμπτη, Οκτωβρίου 25, 2007 7:31:00 μ.μ., Blogger museologist said...

Πετρούλα, έχω σοβαρές υποψίες ότι πολλά μουσεία δεν θέλουν να έχουν επισκέπτες. Οπότε πώς να πείσεις κάποιον να έρθει να σε δει, όταν ο ίδιος δεν τον θέλεις στα πόδια σου;...

 
At Κυριακή, Νοεμβρίου 04, 2007 8:21:00 μ.μ., Blogger ΔΙΟΝΥΣΟΣ said...

Προετοιμασμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις από τα σχολεία χρειάζεται, και παρότρυνση μετα των παιδιών να φέρουν και τους γονείς τους. Για τους εντεταλμένους περι τα πολιτιστικά σε νέα συμβάντα, δημοσιογράφους έχω πολύ ταπεινή γνώμη για τα κίνητρά τους.!

 
At Τρίτη, Νοεμβρίου 06, 2007 11:57:00 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Καλησπέρα,

1. Μου επιτρέπεις να δημοσιεύσω το άρθρο σου εδώ http://eteaching.forumup.gr/?mforum=eteaching

2. Μου εξηγείς γιατί πολλά μουσεία δεν θέλουν να έχουν επισκέπτες;

 
At Τετάρτη, Νοεμβρίου 07, 2007 2:25:00 π.μ., Blogger museologist said...

Διόνυσε, συμφωνώ για τις προετοιμασμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις από σχολεία. Ο ρόλος των μουσείων στην προετοιμασία χρειάζεται να είναι πιο ενεργός. Όσον αφορά το τα παιδιά παροτρύνουν τους γονείς, δεν είμαι πολύ σίγουρος για την πρακτική εφαρμογή του. Η οικογενειακή επίσκεψη στο μουσείο συνδέεται με αυτό που οι Βρετανοί ονομάζουν "family day out", δηλαδή Σάββατο ή Κυριακή που τα μέλη της οικογένειας κάνουν κάτι όλοι μαζί. Στην Ελλάδα, δεν έχουμε νομίζω αυτή τη συνήθεια και όταν συμβαίνει συνδέεται συχνά με άλλες δραστηριότητες, πιο παραδοσιακές από μουσειακές επισκέψεις (επίσκεψη στο χωριό, στους παππούδες, κλπ). Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν πρέπει να δουλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η άλλη ερώτηση είναι πόσο φιλικά προς οικογενειακές επισκέψεις είναι τα μουσεία...

Creation, ελεύθερα. Όσον αφορά γιατί μουσεία δεν θέλουν να έχουν επισκέπτες: το ανέφερα περισσότερο σκωπτικά, παρά επειδή είχα στο μυαλό μου συγκεκριμένες πολιτικές. Αλλά δες για παράδειγμα το παραπάνω σχόλιο μου για τις οικογενειακές επισκέψεις.

Όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα public museums στην Αγγλία, δηλαδή μουσεία που ήταν ανοικτά σε 'όλους', παρόλο που στη θεωρία ήταν ανοικτά σε 'όλους', στην πράξη ήταν προσβάσιμα μόνο σε λίγους. Ο λόγος ήταν ότι οι ώρες λειτουργίας τους ήταν καθημερινές (που οι περισσότεροι από τους μη προνομιούχους δούλευαν) και κλειστά τις Κυριακές (τη μόνη ημέρα που θα μπορούσε ένας εργαζόμενος να πάει στο μουσείο). Γιατί το αναφέρω αυτό; Στην Αγγλία τα μουσεία είναι νούμερο 1 προορισμός στις αργίες. Στην Ελλάδα τα μουσεία είναι κλειστά τις αργίες.

Άλλο παράδειγμα. Η Ακρόπολη κλείνει λόγω απεργιών/στάσεων εργασίας κάθε καλοκαίρι, όταν οι επισκέπτες έρχονται κατά ορδές. Τι μήνυμα παίρνει ο Κινέζος που ταξίδεψε χιλιάδες χιλιόμετρα για να δει τη φημισμένη Ακρόπολη και είναι στην Αθήνα για 2 μέρες;

Άλλο: πόσα μουσεία είναι προσβάσιμα σε όσους έχουν κινητικά προβλήματα και χρειάζεται να μετακινούνται με όχημα; (πάντως, η αλήθεια είναι ότι πολλά περισσότερα τώρα παρά 5 χρόνια πριν). Θέλουν αυτούς τους επισκέπτες;

Άλλο: αν θέλεις επισκέπτες, δεν τους χρεώνεις τα μαλλιά της κεφαλής τους επειδή αποφάσισαν να έρθουν.

Άλλο: αντε πες και μπήκες σε π.χ. αρχαιολογικό μουσείο. Κάποιος χωρίς ιδιαίτερη αρχαιλογική γνώση, στην καλύτερη θα νιώσει άβολα με τη χρήση ορολογίας του τύπου "μελαμβαφής κάνθαρος με κοσμήματα δυτικής κλιτύος", στη χειρότερη ηλίθιος. Αν θέλεις επισκέπτες τους μιλάς σε γλώσσα που καταλαβαίνουν...και μια και αναφέρθηκα στον κάνθαρο, πες "κρασοπότηρο" να καθαρίσεις.

Αν θέλεις επισκέπτες και έχεις 13 αίθουσες πακεταρισμένες με εκατοντάδες αγγεία, βάζεις και καμιά καρέκλα να καθίσει κανείς. Δεν είμαστε όλοι μαραθωνοδρόμοι.

Αν θέλεις επισκέπτες, δεν εφευρίσκεις διάφορες δικαιολογίες για να τους κάνεις τη ζωή πιο δύσκολη, του τύπου "απαγορεύεται η φωτογράφηση με φλας γιατί καταστρέφονται τα εκθέματα" (έχω αναφερθεί σε άλλο ποστ σε αυτό), την ώρα που έχεις ανοικτά τα παράθυρα στον ήλιο του Ιουλίου.

Να μην συνεχίσω, καταλαβαίνεις το πνεύμα...

 
At Κυριακή, Νοεμβρίου 11, 2007 10:40:00 π.μ., Blogger Η Μαύρη Χείρ said...

H λύση είναι μία: η φαντασία στην εξουσία

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home