Κατάδεσμος Πέλλας, 4ος ή 3ος αι. π.Χ. - Pella tablet, 4th or 3rd c. BC.
Γύρω στον 4ο ή 3ο αι. π.Χ. ζούσε στην Πέλλα μια κοπελιά, η Δαγίνα, η οποία τα είχε με ένα παλικάρι, τον Διονυσοφώντα, ο οποίος όμως επρόκειτο να παντρευτεί τη Θετίμα. Για να το αποτρέψει, η Δαγίνα έγραψε έναν κατάδεσμο, δηλαδή μια κατάρα σε ένα φύλλο χαρτί (βασικά φύλλο μολύβδου), που το τύλιξε για να "δέσει" η κατάρα και το έκρυψε.
Και δεν είναι μια απλή καταρούλα "να του καεί το βίντεο κλπ". Είναι λεπτομερής, πιάνει όλες τις περιπτώσεις και από όλες τις πλευρές: Η κατάρα παρακαλούσε τους θεούς να αλλάξουν τα μυαλά του Διονυσοφώντα, να παρατήσει τη Θετίμα η οποία να πάθει μύρια κακά, να παντρευτεί την ίδια και να γεράσουν μαζί και ποτέ να μην παντρευτεί καμιά άλλη γυναίκα, εκτός αν η ίδια ξετυλίξει τον κατάδεσμο, οπότε και η κατάρα θα λυθεί.
Σατανική η Δαγίνα, πρέπει να είχε φοβερή εμπειρία σε διατυπώσεις καταρών! Όχι μόνο να μην παντρευτεί την άλλη ο λεγάμενος, αλλά να του κατσικωθεί αυτή η ίδια, να μη σώσει o Διονυσοφωντάκος να παντρευτεί καμιά άλλη, είτε παρθένα ή χήρα (αυτό θα πει cover all the angles!!!) , αλλά να γεράσουν μαζί. Ως πονηρό όμως θηλυκό, κρατά και την πισινή της και αφήνει ένα παραθυράκι ανοιχτό να λυθεί η κατάρα αν η ίδια ξετυλίξει τον κατάδεσμο...Σου λέει, πού ξέρεις, μπορεί να μου κάτσει κανένας πλουσιότερος, ας έχουμε και τα options open, δεν ξέρεις ποτέ τι γίνεται...
Είναι ένα καταπληκτικό κείμενο, τόσο ζωντανό και τόσο σημερινό. Βρέθηκε στην Πέλλα το 1986, είναι η πρώτη κατάρα που βρέθηκε στη Μακεδονία και είναι γραμμένη σε ελληνική διάλεκτο της περιοχής. Παρακάτω η μετάφραση ελληνιστί και αγγλιστί και η μεταγραφή του κειμένου. Enjoy!
***
ΜετάφρασηΓια τον γάμο της [Θετί]μας και του Διονυσοφώντα γράφω την κατάρα, και για όλες τις άλλες γυ[ναίκ]ες, χήρες και παρθένες, αλλά για την Θετίμα περισσότερο, και αναθέτω στον Μάκρωνα και [τους] δαίμονες ότι μόνον όταν ξεθάψω και ξετυλίξω και ξαναδιαβάσω [τότε] τότε να παντρευτούν τον Διονυσοφώντα και όχι πριν και είθε να μην παντρευτεί άλλη γυναίκα, παρά μόνον εμένα και είθε να γεράσω με τον Διονυσοφώντα και κανέναν άλλο. Ικέτιδά σου είμαι: δείξτε ευσπλαχνία στην [ευνοούμενή] σας, αγαπημένοι δαίμονες, την Δαγίνα (;), γιατί με εγκατέλειψαν όλοι οι αγαπημένοι μου. παρακαλώ φυλάξτε με αυτά να μη συμβούν και με τρόπο κακό να χαθεί η Θετίμα και σε μένα δώστε ευδαιμονία και μακαριότητα.
TranslationOf Thetima and Dionysophon the ritual wedding and the marriage I bind by a written spell, as well as (the marriage) of all other women (to him), both widows and maidens, but above all of Thetima; and I entrust (this spell) to Macron and to the daimones. And were I ever to unfold and read these words again after digging (the tablet) up, only then should Dionysophon marry, not before; may he indeed not take another beside myself, but let me alone grow old by the side of Dionysophon and no one else. I implore you: have pity for [Phila (?)], dear daimones, [for I am indeed bereft (?)] of all my dear ones and abandoned. But please keep this (piece of writing) for my sake so that these events do not happen and wretched Thetima perishes miserably [---] but let me become happy and blessed.
***
Μεταγραφή1. [ΘΕΤΙ]ΜΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΓΑΜΟΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΩ ΚΑΙ ΤΑΝ ΑΛΛΑΝ ΠΑΣΑΝ ΓΥ
2. [ΝΑΙΚ]ΩΝ ΚΑΙ ΧΗΡΑΝ ΚΑΙ ΠΑΡΘΕΝΩΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΕ ΘΕΤΙΜΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΚΑΤΤΙΘΕΜΑΙ ΜΑΚΡΩΝΙ ΚΑΙ
3. [ΤΟΙΣ] ΔΑΙΜΟΣΙ ΚΑΙ ΟΠΟΚΑ ΕΓΟ ΤΑΥΤΑ ΔΙΕΛΕΞΑΙΜΙ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΟΙΗΝ ΠΑΛLΙΝ ΑΝΟΡΟΞΑΣΑ
4. [ΤΟΚΑ] ΓΑΜΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΑ ΠΡΟΤΕΡΟΝ ΔΕ ΜΗ ΜΗ ΓΑΡ ΛΑΒΟΙ ΑΛΛΑΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΛΛ Η ΕΜΕ
5. [ΕΜΕ Δ]Ε ΣΥΝΚΑΤΑΓΗΡΑΣΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΙ ΚΑΙ ΜΗΔΕΜΙΑΝ ΑΛΛΑΝ ΙΚΕΤΙΣ ΥΜΩΝ ΓΙΝΟ
6. [ΜΑΙ ΦΙΛ]ΑΝ ΟΙΚΤΙΡΕΤΕ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΦΙΛ[Ο]Ι ΔΑΓΙΝΑΓΑΡΙΜΕ ΦΙΛΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΗΜΑ ΑΛΛΑ
7. [....]Α ΦΥΛΑΣΣΕΤΕ ΕΜΙΝ Ο[Π]ΩΣ ΜΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΑ[Υ]ΤΑ ΚΑΙ ΚΑΚΑ ΚΑΚΩΣ ΘΕΤΙΜΑ ΑΠΟΛΗΤΑΙ
8. [....]ΑΛ[-].ΥΝΜ .. ΕΣΠΛΗΝ ΕΜΟΣ ΕΜΕ ΔΕ [Ε]Υ[Δ]ΑΙΜΟΝΑ ΚΑΙ ΜΑΚΑΡΙΑΝ ΓΕΝΕΣΤΑΙ
9. [-]ΤΟ[.].[-].[..]..Ε.Ε.Ω[?]Α.[.]Ε..ΜΕΓΕ [-]