Στην καρδιά της Θεσσαλονίκης (πλατεία Ναυαρίνου) βρίσκονται τα ερείπια του ανακτόρου του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γαλέριου. Για πολλά χρόνια αυτός ο χώρος ήταν αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ των περιοίκων και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Οι προστριβές σήμερα έχουν λιγοστέψει κυρίως λόγω της συντήρησης και αποκατάστασης του χώρου. Τα πνεύματα έχουν ηρεμήσει και άνθρωποι και ερείπια φαίνεται να ζούνε ειρηνικά...
...ή με άλλα λόγια, "από μακριά και αγαπημένοι". Ο χώρος είναι επισκέψιμος, αλλά στις διάφορες επισκέψεις μου ελάχιστους επισκέπτες είδα και αυτοί κυρίως τουρίστες, έλληνες ή αλλοδαποί. Οι περίοικοι και γενικότερα οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης τον επισκέπτονται "οπτικά", περνώντας από δίπλα του και ρίχνοντας το βλέμμα τους στα συντηρημένα ερείπια, αλλά σπάνια μπαίνουν μέσα (η είσοδος είναι δωρεάν...και η έξοδος φυσικά).
Φυσικά, μπορεί κανείς να σκεφτεί πολλούς λόγους για αυτό, αλλά θα σταθώ σε μια λεπτομέρεια που κατά τη γνώμη μου αναδεικνύει και την ουσία της υπόθεσης: στην τελευταία φωτογραφία βλέπετε ένα διάγραμμα που προσπαθεί να αποτυπώσει τη φιλοσοφία, τη λογική και τα στάδια της μελέτης του χώρου: "Ανασκαφική έρευνα - Μελέτη - Αποδοση του μνημείου στο κοινό": Είναι μια καθαρά γραμμική πορεία, παρόλο που οι συντάκτες του προσπάθησαν να την καμπυλώσουν στο διάγραμμα...! (ομολογώ πρώτη φορά βλέπω τέτοιο διάγραμμα: μια γραμμική διαδικασία αποδοσμένη ως 3/4 κύκλου!). Το πρόβλημα που έχει αυτό το διάγραμμα και η λογική πίσω του είναι ότι η απόδοση του μνημείου στο κοινό αντιμετωπίζεται ως ο επίλογος της εργασίας. Δεν υπάρχει κανενός είδους σύνδεση της διαδικασίας με το κοινό (τους περίοικους, τους κατοίκους) στα προηγούμενα στάδια, όπως επίσης και δεν υπάρχει ανατροφοδότηση του έργου με το πώς το κοινό αντιλαμβάνεται και αξιολογεί αυτή την προσπάθεια. Δεν είναι λοιπόν παράξενο γιατί το κοινό δεν έχει "αγκαλιάσει" κάτι που είναι τόσο κοντά του, αλλά και τόσο μακριά...
Υποψιάζομαι ότι ο συντάκτης του διαγράμματος ήθελε να τον κλείσει τον κύκλο, αλλά δεν του βγήκε...Αυτός ο σχεδόν κύκλος δεν είναι τελικά κυκλικός, αλλά γραμμικός με αρχή, μέση και τέλος. Μόνο που το τέλος της διαμόρφωσης του χώρου του Ναυαρίνου ίσως βρίσκει τους κατοίκους πιο απομακρυσμένους από ποτέ...