museologist: Μαρτίου 2009

Πέμπτη, Μαρτίου 12, 2009

O μουσειολόγος δεν είναι πανάκεια

Διαβάζω πού και πού άρθρα/κριτικές εκθέσεων κλπ που υπαινίσσονται (ή το λένε ξεκάθαρα) ότι τα μαύρα χάλια ενός μουσείου/μιας έκθεσης οφείλονται στην ανυπαρξία μουσειολόγου στην εκθεσιακή ομάδα. Ίσως και μερικά δικά μου ποστς να έχουν δώσει αυτή την εντύπωση. Στην τελευταία παράγραφο αυτού του ποστ έγραψα την άποψή μου για το ρόλο του μουσειολόγου.

Δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι τα δεινά μιας έκθεσης είναι Θεία Δίκη για την απουσία μουσειολόγου. Όπως και δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι η παρουσία μουσειολόγου στην εκθεσιακή ομάδα θα οδηγήσει εξ ορισμού και αυτόματα σε εκθέσεις "να τις πιεις στο ποτήρι" (δεν ξέρω γιατί μου ήρθε αυτή η έκφραση...). Έχω δει εκθέσεις με συμμετοχή μουσειολόγων που "μουσειολογικά" ήταν προβληματικές...μια πολύ πρόσφατα μάλιστα, στην οποία έχω αναφερθεί. Βέβαια, είναι ένα ερώτημα τι συμμετοχή στον προγραμματισμό της έκθεσης έχουν οι μουσειολόγοι που αναφέρονται ως συντελεστές μιας έκθεσης...(μεγάλη συζήτηση αυτή...).

Το αντίστοιχο στην αρχαιολογία ίσως θα ήταν, ότι η συμμετοχή αρχαιολόγου σε μια ανασκαφή θα σήμαινε ότι δάπεδα δεν θα φαγωθούν ή αγγεία δεν θα σπάσουν...(οι αρχαιολόγοι από εσάς ξέρετε τι εννοώ...) πόσο μάλλον σε μια μουσειακή έκθεση που το "σωστό" και το "λάθος" είναι πολύ πιο νεφελώδεις έννοιες από το να σηκώνεις έναν ανασκαμμένο αμφορέα από τις λαβές του...

Οπότε, όταν διαβάζω απόψεις που παρουσιάζουν τους μουσειολόγους ως Μεσσίες που θα φέρουν τη σωτηρία στα μουσεία όλης της χώρας απογοητεύομαι από τη γενίκευση της άποψης, την εξειδίκευση των προβλημάτων μιας έκθεσης στην παρουσία ή μη ενός προσώπου, το πατρονάρισμα που υφίσταντοι οι ίδιοι οι μουσειολόγοι και τη μη ρεαλιστική παρουσίαση του ρόλου και των δυνατοτήτων του μουσειολόγου στους υπόλοιπους επιστήμονες/επαγγελματίες.

Για να το προχωρήσω και λίγο παραπέρα (με κίνδυνο να με γιουχάρουνε συνάδελφοι) το ζητούμενο δεν είναι να υπάρχει μουσειολόγος στο μουσείο, αλλά μουσειολογία στο μουσείο. Στις μέρες μας βέβαια, και ειδικά στην Ελλάδα, είναι ο μουσειολόγος που 'αντιπροσωπεύει' και προωθεί τη μουσειολογία και καλά κάνει. Ο απώτερος στόχος θα πρέπει να είναι, κατά τη γνώμη μου, η κατανόηση και αποδοχή της σημασίας και του ρόλου της μουσειολογίας ως θεωρίας και πράξης στο μουσείο και όχι απλά το φύτεμα ενός μουσειολόγου σε κάθε μουσείο, ως μια ειδικότητα αποκομμένη και ανεξαρτοποιημένη.

Η μουσειολογία και τα μουσεία θα γίνουν ένα, όταν δεν θα έχουμε πια ανάγκη από "μουσειολόγους".